Bestel de ouderwetse journaalstem: Polygoonstem van Philip Bloemendal!Polygoonstem

Op een dag las de vrouw van Philip Bloemendal (“Flip” voor vrienden) in een krantje een advertentie waarin een omroeper gevraagd werd voor het radiostation “Radio Herrijzend Nederland”. Ze wees haar man op de advertentie en zette hem aan te solliciteren. Philip reageerde op de advertentie en werd samen met drie andere sollicitanten uitgekozen uit een groep van maar liefst 450 kandidaten. Ondanks zijn beperkte ervaring in het omroepvak, moest Bloemendal de fijne kneepjes ervan in de praktijk leren. In zijn jeugd oefende hij al met het aankondigen van muziekstukken in huiselijke kring en tijdens de oorlog luisterde hij veel naar Engelse en Canadese radio-omroepers, waardoor hij hun stemgeluid feilloos kon imiteren.

Gewild om zijn stemtalent werd Bloemendal kort na zijn aanstelling bij Radio Herrijzend Nederland gevraagd door het filmbedrijf Polygoon Profilt om het commentaar te verzorgen bij twee bioscoopjournaals over het proces tegen Duitse oorlogsmisdadigers in Neurenberg. De samenwerking tussen Bloemendal en de filmfabriek bleek een succes te zijn. Al snel kreeg Philip een aanbod om als commentator en assistent-redacteur voor het Polygoon bioscoopjournaal aan de slag te gaan.

Bloemendals karakteristieke dictie herkend iedereen. Philip heeft zijn stemgeluid ooit zo ontwikkeld omdat hij vond dat zijn stem niet goed uit kwam in de bioscoopzalen. De oplettende luisteraar zal Bloemendals beroemde vocale klanken niet alleen terugvinden in de commentaren voor radio, televisie en film; ‘de stem’ is eveneens jarenlang te horen geweest als omroeper van de stations in de Amsterdamse metro. Ook werd Philip vanwege zijn heldere uitspraak en uitstekende beheersing van de Nederlandse taal in de jaren negentig gerekruteerd door de Technische Universiteit Eindhoven en TNO om zijn stem in te zetten voor een onderzoek naar de ideale computerstem. Philip stierf op 22 februari 1999.

Het Polygoon filmjournaal, opgericht in 1919, is een bekend fenomeen in de Nederlandse mediageschiedenis. Vanaf zijn oorsprong als producent van tussentitels voor stomme films evolueerde Polygoon snel naar het maken van films in opdracht van bedrijven vanaf 1921. Het was echter pas in 1924 dat Polygoon brede erkenning kreeg bij het Nederlandse publiek met de introductie van het journaal “Hollands Nieuws” in bioscopen. Deze vertoningen begonnen tweewekelijks en werden vanaf het begin van de jaren ’30 wekelijks.

De roem van Polygoon groeide doordat de cameramensen van het bedrijf het land doorkruisten om belangrijke gebeurtenissen op film vast te leggen. Ze stonden bekend om hun vastberadenheid, zelfs als dat betekende concurreren met rivaliserende filmmaatschappijen zoals Profilti en Haghefilm, waarbij cameramannen openlijk met elkaar vochten en agressieve verkoopstrategieën gebruikten om hun nieuws in de bioscopen te krijgen.

Zelfs wanneer er weinig nieuwswaardige gebeurtenissen plaatsvonden, maakten de cameramensen opnames van landschappen, bekende gebouwen en lokale beroemdheden. Deze beelden werden zorgvuldig gearchiveerd en later gebruikt om te worden ingevoegd in andere filmproducties, waardoor een waardevol historisch archief ontstond.

Na de Tweede Wereldoorlog genoten meer dan vierhonderd bioscopen wekelijks van het “Neêrlands Nieuws” van Polygoon, waarbij later ook buitenlands nieuws werd toegevoegd. Vanaf 1946 werd Philip Bloemendal, die leefde van 1918 tot 1999, de iconische stem van het Polygoon journaal. Bloemendal gaf meer dan veertig jaar lang zijn karakteristieke commentaar bij de filmpjes en werd beschouwd als “De Stem” van het Polygoon journaal. Hij begon zijn carrière als nieuwslezer bij “Radio Herrijzend Nederland” kort na de oorlog en maakte in 1946 de overstap naar het bioscoopjournaal van Polygoon. Hier versloeg hij grote evenementen, koninklijke hoogtijdagen, sportwedstrijden en politieke gebeurtenissen, terwijl zijn sonore stem de wederopbouw van Nederland begeleidde. Met de opkomst van televisie aan het einde van de jaren ’50 daalde de interesse in bioscoopjournaals, waardoor Polygoon in 1987 definitief stopte met het produceren van zijn journaal.

Bloemendal’s stem werd in de jaren negentig van de vorige eeuw zelfs onderwerp van onderzoek aan de universiteit van Eindhoven en TNO, vanwege zijn opmerkelijke zuiverheid. In dat verband werd hem gevraagd of hij iets speciaals deed om zijn stem in conditie te houden, waarop hij antwoordde: ‘Nee, ik neem gewoon af en toe een wybertje.’ Philip Bloemendal, die een indrukwekkende loopbaan bij Polygoon had, was verantwoordelijk voor het redactionele-, productie- en personeelsbeleid van het bedrijf. Als hoofdredacteur en later directeur zorgde hij voor de samenstelling en montage van de bioscoopjournaals, waarbij hij ook de commentaarteksten schreef en insprak.

Naast zijn werk bij Polygoon was Bloemendal actief in andere media, zoals het maken van documentaires en televisieoptredens, en bekleedde hij diverse nevenfuncties en bestuursfuncties. Hij ontving verschillende onderscheidingen voor zijn bijdragen aan de Nederlandse media, waaronder Officier in de Orde van Oranje Nassau en Officier in de Kroonorde van België. In 1982 werd hij zelfs opgenomen in het Guinness Book of Records als ‘Langst werkende commentator bij filmjournaals’. Philip Bloemendal overleed op 22 februari 1999 in Amersfoort, maar zijn legacy als “De Stem” van het Polygoon journaal en zijn invloed op de Nederlandse media blijven tot op de dag van vandaag voortleven.